Dr. Alex HEYLEN Dr. Monika LYBEER Kuringersteenweg 521 3511 HASSELT 011/452420
Volg de 10 gulden regels na gastric bypassoperatie
Wat moet ik doen als mijn gewicht terug stijgt?
Faq's voor en na gastric bypass operatie
hier kunt u folders en vragenlijst downloaden
Hierna volgt de beschrijving
°eerst van 3 puur
restrictieve ingrepen (werken dus enkel door het verminderen van de
voedselinname): Masongastroplastie, de lapband of maagbandje en de
sleeve-gastrectomie.
°Daarna de puur malabsorptieve ingreep: de
bilio-pancreatische derivatie of Scopinaro techniek. °Tenslotte de
combinatie van restrictie en malabsorptie: de gastric bypass (reeds
apart beschreven) en duodenale switch.
°Vervolgens nog een
buitenbeentje: de maagpacemaker.
De Mason methode werd, meer dan 30 jaar geleden,
ontwikkeld door
Prof.
Dr. Mason. Deze operatie geeft goede resultaten bij patiënten die
langzaam en rustig kunnen eten en die heel gemakkelijk van alle zoet
kunnen afblijven. Jammer genoeg komen daardoor niet veel patiënten, die
operatieve hulp zoeken voor obesitas, in aanmerking voor een
Masonoperatie. De Mason-operatie is een puur restrictieve operatie. We
hebben op onze dienst jarenlang deze operatie uitgevoerd en veel
patiënten definitief geholpen, doch momenteel voeren we ze niet
meer uit omdat ze enkel nuttig is bij volume-eters en we zien dat na
een Masonoperatie vele volume-eters snoepers worden.
Operatie
Bij de vertical banded gastroplasty (verticale verkleiningsplastie van
de maag) wordt een soort voormaag gecreëerd (net zoals bij een maagring
- maagband operatie) door het aan elkaar vastmaken van de voor- en
achterzijde van de maag door middel van nietjes. Aan het uiteinde van
deze verbinding komt dan een ring rond de maag, die verhindert dat deze
ruimte zich kan uitzetten.
Er wordt dus als het ware een voormaag gemaakt in de maag. Het eten
komt eerst in de voormaag terecht en vermits die klein is, ontstaat er
snel een verzadigingsgevoel met verdwijnen van het hongergevoel in het
eetcentrum van de hersenen.
De voormaag leegt zich traag doorheen de ring naar de rest van het
maaggedeelte, waar de vertering verdergaat.
De ring tussen het eerste en tweede gedeelte van de maag houdt
vloeibare voedingsstoffen zoals zoethoudende dranken, ijscrème,
chocolademelk, milkshakes en soepen niet tegen. Wanneer je toch
hypercalorische dranken gebruikt, zul je natuurlijk niet voldoende
vermageren.
Voordelen:
bij deze ingreep worden er geen anastomoses (verbindingen van
maag-dunne darm en dunne darm-dunne darm) aangelegd, zodat de kans op
lekkages geringer is dan bij een gastric bypass.
Risico’s en nadelen
Vaak hebben patiënten last van misselijkheid en braken na een verticale
gastroplastie met nietjes. Ook brandend maagzuur kan voor veel ongemak
zorgen.
De patiënt moet heel erg gemotiveerd zijn om af te vallen. Immers, de
operatie bemoeilijkt de inname van vast voedsel, maar laat vloeistoffen
gewoon toe. En het is dan best heel erg moeilijk om “nee” te blijven
zeggen tegen die lekkere, maar calorierijke drankjes. En als je eraan
toegeeft, dan valt je natuurlijk niet af.
De ingreep is slechts gedeeltelijk omkeerbaar. De chirurg kan enkel wel
de siliconenband weer verwijderen. Meestal is dit al voldoende om het
restrictief effect van de operatie ongedaan te maken.
Een groot deel van de patiënten, na Mason ingreep (in sommige reeksen
tot 50%), forceren hun nietjes, door de voormaag zeer dikwijls tot het
uiterste onder spanning te zetten. Eenmaal enkele nietjes
open, is het effect van de ingreep verdwenen en komt er een snelle
gewichtstoename tot het oorspronkelijk gewicht of meer: terug af naar
nul.
De maagring of maagband (gastric band)
was tot voor kort een populaire ingreep voor de bestrijding van
obesitas. De ingreep werd vooral zo populair omdat de chirurgische
techniek heel eenvoudig, snel en goedkoop is. Helaas bleken er té veel
problemen met deze methode en worden er wereldwijd meer maagbandjes
verwijderd dan geplaatst.
Operatie
De chirurg plaatst via laparoscopie (een kijkoperatie) een silicone
ringetje (een maagband) rond het bovenste deel van de maag. Zo creëert
de arts een klein voormaagje, boven de rest van de maag. Het voedsel
moet eerst door een kleine opening van amper 1,2 cm, alvorens het
terecht kan komen in de kleine voormaag.
Aan de binnenkant van de maagband zit een ballonnetje. De chirurg kan
via een reservoir (poortje), dat meestal op de buikspier wordt
geplaatst, het ballonnetje bijvullen of leegmaken. Hierdoor wordt de
maagband - de maagring strakker of losser.
Problemen, risico's en
nadelen
De maagband werd eerst door de leveranciers gepromoot om maagbreuken
mee te behandelen. Zonder resultaat. In de jaren 90 werd het als
obesitasingreep gelanceerd. Rond 2005 werden de problemen meer en meer
bekend.
Het grote probleem van de lapband is dat de inwendige diameter,
waardoor het eten moet, kleiner is dan 1,2 cm. Hierdoor kunnen mensen
niet meer normaal eten. Groenten, fruit, rauwkost, brood, vlees en vis:
gezonde voeding wordt onmogelijk. Patiënten moeten dikwijls braken.
Braken, overgeven is vervelend. Dus schakelt men automatisch over op de
voeding die wel wordt verdragen. Cola, chocolade, ijsjes, chips, ...
als hoofdmaaltijd. Afvallen? Zeker niet. Erger nog, het
continue gebrek aan de nodige gezonde voedingsstoffen, veroorzaakt
grote gezondheidsproblemen (osteoporose, hartkloppingen, extreme
vermoeidheid, haaruitval, spierkrampen, …).
Daarnaast zijn er ook nog de technische problemen:
- het verschuiven van de band naar onder of boven;
- migratie van de band naar middenrif;
- blokkades, obstructie;
- opbreken van zuur;
- erosie;
- bloedingen;
- perforaties.
Hoe langer de band blijft zitten, hoe frequenter één van deze
verwikkelingen optreedt en een verwijdering ervan zich opdringt. Het
hele vermageringsproces begint dan weer vanaf nul.
Bij deze operatie kunnen er dus teveel problemen optreden om veilig en
efficiënt genoemd te worden. Helaas krijgt een groot deel van de
patiënten te maken met één of meerdere van deze bijwerkingen:
1. Het eerste probleem is dat de lapband (maagring
– maagband) niet ontworpen is om gefixeerd te worden op de maag.
Daardoor kan de lapband naar beneden of boven verschuiven.
Eenmaal
de band aan het schuiven gaat, kan die niet goed meer werken. Er kan
dan opnieuw een gewichtstoename optreden. Men kan ook problemen krijgen
met blokkade of opbraak van zuur. Verwijderen van de maagring is dan
noodzakelijk.
2. Het tweede probleem is dat er bij het inspuiten
van de lapband, er een beetje meer vocht ingespoten wordt dan er
eigenlijk mag (dit om de lapband toch maar op zijn plaats te houden,
zodat hij niet kan migreren). Wanneer dit gebeurt, kan het zijn
dat de lapband te
fel begint te spannen tegen de maagwand en kan deze beginnen ingroeien
in de wand met erosie als gevolg. Verwijderen van de maagring is
dan noodzakelijk.
3. Het derde probleem is van psychologische aard.
Patiënten met een lapband (maagring – maagband) zijn dikwijls geneigd
om frequent de inhoud van het reservoir te laten wijzigen. Als er wat
vocht uit het reservoir verwijderd wordt, gaat de lapband open en kan
de patiënt terug meer eten, soms zoals vroeger. Je komt terug bij
in
gewicht: Het resultaat van de lapband is helemaal verdwenen.
Het is psychologisch
moeilijk zich aan te passen aan een systeem dat de ene keer werkt zoals
het hoort (als het bandje voldoende is opgespoten) en na een tijd terug
kan opengezet worden. Wanneer er te dikwijls aan dit reservoir wordt
gesleuteld, zal de lapband nog sneller van plaats veranderen en zal
zijn functie nog sneller verdwijnen.
4. Een vierde probleem is dat de lapband (maagring
– maagband) dikwijls om de 4 à 5 jaar veranderd moet worden.
Een nieuwe operatie – nieuwe kosten.
5. Een vijfde probleem is dat een lapband –
maagring de patiënt er niet van weerhoudt om van zoetigheid
af te blijven. Een lapband maakt dat u moeilijk vaste voeding kan
gebruiken, zoals vlees en groenten. Hierdoor gaat
de patiënt naar zoet te neigen zodat hij niet meer gezond eet, maar ook
snel in gewicht zal toenemen. Het omgekeerde effect.
Scopinaro is de naam van de chirurg die in de jaren ‘70 deze
drastische maagverkleining ontwikkelde. De ingreep was zeer drastisch
omdat een groot deel van de maag werd weggenomen. Ook werd de galblaas
verwijderd omdat het risico op galstenen te groot was. De scopinaro
methode wordt bijna nergens ter wereld meer toegepast.
Bij de Scopinaro methode neemt de chirurg 2/3 van de maag
helemaal
weg. De galblaas wordt verwijderd. Er wordt een korstsluiting gemaakt
tussen de dikke en de dunne darm.
Grote risico’s en nadelen van de Scopinari methode
Het voedsel en de voedingsstoffen worden slecht geabsorbeerd.
Hierdoor is vermagering gegarandeerd, maar zeker niet op een gezonde en
verantwoorde manier. Immers, ook de belangrijke voedingsstoffen en
vitaminen - die we nodig hebben voor het goed functioneren van ons
lichaam - gaan verloren.
Een ander groot nadeel is de verhoogde kans op
nierstenen. Door het verlies van veel vocht, via veelvuldige diarree,
werken de nieren minder goed en maken ze sneller
nierstenen aan.
Het grootste ongemak is misschien wel dat de patiënten, na deze
operatie, veelvuldig last hebben van diarree met een zeer slechte geur.
Dit is sociaal gezien zeer onaangenaam.
Hierbij
wordt een groot deel (2/3) van de maag verwijderd. Vervolgens
reconstrueert de chirurg met de rest van de
maag een kleiner maagreservoir in buisvorm in het verlengde van de
slokdarm (=gastrectomie in de verticale as). De uiteinden van die
nieuwe kleine maag wordt opnieuw aan elkaar vast gemaakt aan de hand
van nietjes en ook manueel overnaaid als dubbele garantie. Dit
resterende deel van de maag met een capaciteit van ongeveer 100 tot 150
cc (inhoud van een tas) is minder elastisch en zal dus minder uitzetten.
De
maagingang (de pylorus) en maaguitgang blijven intact, waardoor de kans
op dumping gering is. De werking van de maag blijft normaal. Het
uitvoeren van de sleeve gastrectomie kan niet aanzien worden als een
gemakkelijkheidoplossing, het is niet alleen de chirurg die werkt, het
vergt een aanpassing van de voedingsgewoontes, zoniet zal er geen
vermagering optreden. De werking van de sleeve is vergelijkbaar met die
van de maagring, men kan minder eten en valt daardoor af. In
tegenstelling tot de maagring wordt er geen lichaamsvreemd materiaal
gebruikt, is de inhoud groter.
De 'maag-pacemaker' is een implantaat dat onder de huid wordt ingebracht. De elektrische signalen blokkeren de impulsen tussen de hersenen en de maag, zodat we ons snel verzadigd voelen na een normale maaltijd.
De maagpacemaker bestaat uit een elektrode implantaat, met
geleidingsdraad en een speciale batterij. De chirurg plaatst de
elektrode in de spierlaag van de maagwand. Het batterijtje wordt
bevestigd in de buikwand. De chirurg stelt de sterkte van het aantal
prikkels per seconde in. Het aantal prikkels kan later nog aangepast
worden, naargelang de behoefte van de patiënt. De operatie gebeurt
endoscopisch, er wordt geen grote insnede gemaakt. De behandeling kan
als dagopname en de patiënt kan de volgende dag weer naar huis.
Grote risico’s en nadelen van de maagpacemaker
De pacemaker is erg duur en gewichtsverlies is niet
gegarandeerd.
Theoretisch gezien leek de maag pacemaker veelbelovend, maar de
klinische studies zijn zeer teleurstellend.
In de Verenigde Staten werd enkele jaren geleden al een
belangrijke
studie over deze pacemaker verricht. Met de maagpacemaker kan men
maximaal 10% van zijn overgewicht verliezen. Weegt men dus 35 kg
teveel, dan verliest men slechts 3,5 kg.Meestal komt deze
gewichtsvermindering niet van de pacemaker, maar wel van het feit dat
men gelijkertijd ook naar een diëtiste moet gaan. Als men een
maagpacemaker krijgt, moet de patiënt immers een contract tekenen
waarin hij/zij akkoord gaat om gedurende 1 jaar, 1 maal per week, een
diëtiste te bezoeken.
Door het geringe gewichtsverlies en de hoge kostprijs
van de
maagpacemaker is deze methode geen goede keuze voor de behandeling van
obesitas.